WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII W ROKU SZKOLNYM 2014/15
KLASA 6
Ocenę
dostateczną otrzymuje uczeń, który:
posiada podstawową wiedzę faktograficzną, czyta teksty ze zrozumieniem,
ocenia zdarzenia i je opisuje, określa, w którym stuleciu mieści się zdarzenie
określonego rokiem, umieszcza fakty na osi czasu, w porządku
chronologicznym także przed naszą erą.
Podstawowa wiedza faktograficzna
oznacza, że uczeń:
Ø
nazywa kontynenty na mapie świata oraz
określa ich położenie na mapie używając kierunków geograficznych;
Ø
odczytuje informacje z drzewa genealogicznego;
Ø
opisuje oznaki kryzysu państwa polskiego w
XVIII w.;
Ø
wymienia postanowienia Konstytucji 3 maja,
które służyły naprawie państwa;
Ø
opisuje rolę Tadeusza Kościuszki podczas
powstania 1794 r.
Ø
omawia okoliczności upadku państwa polskiego
w XVIII w.
Ø
podaje datę Konstytucji III maja, powstania
kościuszkowskiego, III rozbioru Polski, ustala chronologię wydarzeń;
Ø
opisuje okoliczności powstania „Mazurka
Dąbrowskiego”.
Ø wskazuje:
Galicję, zabór pruski/niemiecki i rosyjski
Ø
umiejscawia
w czasie powstanie listopadowe i styczniowe;
Ø
wymienia
cele walki powstańców oraz przykłady represji zastosowanych wobec społeczeństwa
po przegranych powstaniach;
Ø wskazuje kierunki emigracji z ziem
polskich w XIX w.;
Ø wskazuje różnice między emigracją
polityczną i zarobkową;
Ø wyjaśnia wpływ na rozwój kultury
polskiej (lub nauki): Moniuszki, Chopina, Mickiewicza, Skłodowskiej – Curie,
Modrzejewskiej;
Ø omawia na przykładach walkę w czasach
zaborów o zachowanie języka polskiego;
Ø
podaje przykłady działań zaborców
zmierzających do wynarodowienia Polaków w II poł. XIX i pocz. XX w.;
Ø wyjaśnia wpływ na polską kulturę
Moniuszki, Sienkiewicza, Matejki, Wyspiańskiego;
Ø opisuje zmiany w produkcji w XIX w.;
Ø porównuje metody pracy w warsztacie
rzemieślniczym i fabryce;
Ø opowiada o warunkach pracy i życia
robotników w XIX w. oraz o rozwoju uprzemysłowienia;
Ø wskazuje na mapie najbardziej
uprzemysłowione miasta na ziemiach polskich;
Ø
objaśnia, dlaczego wojna 1914 – 18
została nazwana światową;
Ø wymienia przyczyny
odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli;
Ø zbiera informacje
o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego;
Ø wylicza
problemy II Rzeczpospolitej u progu niepodległości;
Ø wskazuje
na mapie granice II Rzeczpospolitej oraz wymienia jej sąsiadów;
Ø potrafi
polskim świętom państwowym przyporządkować zdarzenia, które one upamiętniają;
Ø zna
daty dzienne i nazwy polskich świąt państwowych (3 maja, 15 sierpnia, 11
listopada);
Ø wymienia
i tłumaczy znaczenie najważniejszych świąt narodowych, symboli państwowych i miejsc
ważnych dla pamięci narodowej;
Ø określa, co można
uznawać za sukcesy II RP;
Ø podaje cechy
charakterystyczne polityki Stalina i Hitlera wobec własnych społeczeństw;
Ø objaśnia, jakie
państwo można nazwać totalitarnym;
Ø określa
przyczyny wybuchy II wojny światowej;
Ø wyjaśnia,
kto dokonał agresji na Polskę we wrześniu 1939 r.;
Ø opowiada
o losach Polaków podczas wojny
Ø opowiada,
co kryje się za określeniem zbrodnia katyńska
Ø podaje
dzienną datę wybuchu i zakończenia II wojny światowej oraz wybuchu powstania
warszawskiego;
Ø charakteryzuje
życie ludności na okupowanych terytoriach Polski z uwzględnieniem losów
ludności żydowskiej;
Ø omawia formy oporu
społeczeństwa wobec okupantów;
Ø opisuje
postawę ludności cywilnej i żołnierzy powstańczej Warszawy;
Ø określa,
czym była „zimna wojna” w dziejach powojennych;
Ø wskazuje
obszar II Rzeczpospolitej i objaśnia, czym różni się od obszaru po II wojnie
Ø wskazuje
na mapie granice PRL i wymienia jej sąsiadów;
Ø opowiada
o PRL używając pojęć: odbudowa zniszczeń wojennych, awans społeczny i likwidacja
analfabetyzmu, planowanie centralne, zależność od ZSRR, dyktatura partii
komunistycznej;
Ø podaje
przykłady ograniczania swobód demokratycznych w PRL;
Ø wyjaśnia,
przeciw czemu buntowała się opozycja demokratyczna w Polsce powojennej;
Ø objaśnia
kim był prymas Wyszyński i L. Wałęsa;
Ø opisuje
powstanie i działania Solidarności , używając określeń: strajk, walka bez
przemocy, stan wojenny, Okrągły Stół;
Ø czym były obrady Okrągłego Stołu;
Ø wyjaśnia,
jakie zmiany zaszły w Polsce po 1989 r.
Ø wymienia
organy władzy w Polsce zgodnie z zasadą trójpodziału i stopnie samorządu
terytorialnego
Ø podaje
nazwisko polskiego premiera i prezydenta;
Ø wskazuje
na planie miejscowości siedzibę władz lokalnych i na przykładach omawia zakres
działania oraz sposoby powoływania władz;
Ø wskazuje na mapie
III RP i jej sąsiadów;
Ø wyjaśnia, w czym
wyraża się demokratyczny charakter państwa polskiego, używając pojęć: wolne
wybory, wolność słowa, wolne media;
Ø
rozpoznaje symbole Unii Europejskiej
i wskazuje siedzibę najważniejszych instytucji;
Ø opowiada
o uczestnictwie Polski we wspólnocie europejskiej używając pojęć: Unia
Europejska, europejska solidarność, stosunki międzynarodowe
Ø opisuje i ocenia
na przykładach wpływ techniki na środowisko naturalne i życie człowieka;
Ø wyjaśnia,
co oznacza powiedzenie: „świat stał się mniejszy” i wskazuje przyczyny tego
zjawiska;
Ø wymienia
pożytki i niebezpieczeństwa korzystania z mediów elektronicznych;
Ø opowiada
o przejawach nędzy na świecie oraz formułuje własną opinię o działaniach
pomocowych podejmowanych przez państwa lub organizacje pozarządowe;
Ø wyjaśnia
na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych w świecie;
Ø podaje
przykłady ważnych problemów współczesnej Polski, korzystają z różnych źródeł
informacji (od osób dorosłych, z prasy, radia, telewizji, Internetu);
Ø opisuje
swoją „małą Ojczyznę” uwzględniając problemy społeczno – gospodarcze.
Uczeń objaśnia i
posługuje się pojęciami:
naczelnik
powstania, kosynierzy, powstanie, zabór, emigracja, represje, rusyfikacja,
germanizacja,
maszyna parowa, taśma produkcyjna, kolej żelazna, statek parowy, silnik
elektryczny, telegraf, fabryka, fabrykant, robotnik fabryczny, strajk,
niepodległość, traktat wersalski, rewolucja bolszewicka, plebiscyt, dyplomacja,
totalitaryzm, terror, kult jednostki, obóz koncentracyjny, łagier, holocaust,
Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa, opozycja antykomunistyczna,
demonstracja pokojowa, „zimna wojna”, integracja europejska, konstytucja,
bezrobocie, demografia, terroryzm, konwencja praw człowieka i praw dziecka.
Ocenę dobrą
otrzymuje uczeń, który:
wykazuje się podstawową wiedzą
faktograficzną, wyraża własną opinię, potrafi integrować wiedzę uzyskaną z
różnych źródeł, samodzielnie poszukuje informacji, umiejętnie posługuje się
mapą, oblicza upływ czasu także między wydarzeniami sprzed naszej ery, wyznacza
granice wieków po narodzinach Chrystusa
Ocenę bardzo
dobrą otrzymuje uczeń, który:
oprócz spełnienia wymagań na ocenę
dobrą, podstawową wiedzę faktograficzną łączy z aktywnym jej prezentowaniem,
samodzielnie wyciąga wnioski, porównuje zdarzenia, wykazuje dociekliwość,
wyznacza granice wieków przed i po Chrystusie
Ocenę
celującą otrzymuje uczeń, który:
samodzielnie rozwija zainteresowania
historyczne, posiada wiedzę ponadprogramową, co potwierdzają starty w
konkursach przedmiotowych lub sposób
prezentowania zainteresowań przedmiotowych, a wymagania programowe opanował na
ocenę bardzo dobrą.
KLASA 5:
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
posiada podstawową wiedzę faktograficzną, czyta teksty ze zrozumieniem,
ocenia zdarzenia i je opisuje, określa, w którym stuleciu mieści się zdarzenie
określonego rokiem, umieszcza fakty na osi czasu, w porządku
chronologicznym także przed naszą erą.
Podstawowa wiedza faktograficzna
oznacza, że uczeń:
Ø
nazywa kontynenty na mapie świata oraz
określa ich położenie na mapie używając kierunków geograficznych;
Ø
posługuje się pojęciami: przed naszą erą,
nasza era, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna;
Ø
umiejscawia daty wydarzeń na osi
chronologicznej i określa wiek wydarzenia;
Ø
odczytuje informacje z drzewa genealogicznego
Ø
wskazuje
miasto i państwo – Rzym i opisuje osiągnięcia techniczne i prawne Rzymian;
Ø
wyjaśnia
termin rzeczpospolita i cesarstwo;
Ø
opisuje
postać i działalność Jezusa z Nazaretu;
Ø
opisuje
rozwój chrześcijaństwa od nauki Jezusa do uznania chrześcijaństwa za religię
państwową;
Ø
zna legendy o Piaście i Popielu, Lechu;
Czechu i Rusie;
Ø
podaje cechy legendy;
Ø
wskazuje na mapie Gniezno, Kraków i państwo
Mieszka oraz Kazimierza Wielkiego;
Ø
przyporządkowuje: Mieszka I, św. Wojciecha,
Chrobrego, Ottona III, Kazimierza Wielkiego do wydarzeń;
Ø
zaznacza wydarzenia z czasów piastowskich na
osi chronologicznej;
Ø
opisuje klasztor średniowieczny i życie
zakonników;
Ø
charakteryzuje postać św. Franciszka z Asyżu;
Ø
opisuje średniowieczny zamek i jego funkcje;
Ø
charakteryzuje życie mieszkańców średniowiecznego
zamku;
Ø
wymienia i opisuje cechy rycerza jako ideału
średniowiecza;
Ø
porównuje życie w średniowiecznym klasztorze
i zamku;
Ø
opisuje średniowieczne miasto i wieś;
Ø
porównuje życie chłopa z życiem rycerza i
mieszczanina;
Ø
opowiada kto i dlaczego stworzył Akademię w
Krakowie;
Ø
wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie
Ø
wyjaśnia przyczyny unii polsko – litewskiej
za panowania Jadwigi;
Ø
charakteryzuje osobę Jadwigi i jej zasługi
dla kultury polskiej oraz postać Jagiełły;
Ø
opowiada o przyczynach i skutkach bitwy pod
Grunwaldem;
Ø
umiejscawia w czasie wydarzenia: unia w
Krewie, bitwa pod Grunwaldem, panowanie Jadwigi i Jagiełły.
Ø
opisuje wyprawę Kolumba oraz umieszcza tę
wyprawę na osi chronologicznej i w przestrzeni;
Ø
wymienia następstwa wypraw odkrywczych dla
Europy i Ameryki;
Ø
opowiada o życiu Kopernika i umieszcza jego
odkrycie w czasie oraz wyjaśnia znaczenie powiedzenia: „Wstrzymał Słońce ruszył
Ziemię”;
Ø
opisuje życie dworskie na Wawelu za panowania
Zygmuntów;
Ø
charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec
państwa;
Ø
wyjaśnia, jak działał i podejmował decyzje
szlachecki sejm;
Ø
wyjaśnia znaczenie Wisły jako drogi rzecznej;
Ø
objaśnia, na czym polegała unia lubelska i
wskazuje na mapie Rzeczpospolitą Obojga Narodów
Ø
wyjaśnia przyczyny wprowadzenia wolnej
elekcji i opisuje sposób wyboru króla;
Ø
omawia wydarzenia „potopu szwedzkiego” i
odsieczy wiedeńskiej oraz sytuuje je w czasie;
Ø
wyjaśnia rolę Stefana Czarnieckiego i Jana
Sobieskiego podczas wojen z sąsiadami w XVII w..
Uczeń objaśnia i
posługuje się pojęciami:
legenda, plemię, gród, drużyna, książę, król, zakon, reguła zakonna, ubóstwo,
kupiec, rzemieślnik, lokacja miasta lub wsi, cech, burmistrz, samorząd miejski,
rynek, mury miejskie, rycerz, paź, giermek, pasowanie na rycerza, karawela,
Nowy Świat, Indianie, broń palna, uczony, astronom, odkrycie naukowe,
wynalazek, dwór, etykieta dworska, komnata, arras, sejm, sejmik, większość
głosów, jednomyślność, liberum veto, pospolite ruszenie, poseł, folwark,
pańszczyzna, spichlerz, spław wiślany, flisak, elekcja, pole elekcyjne,
koronacja, wojna podjazdowa, partyzancka, oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria.
Ocenę dobrą
otrzymuje uczeń, który:
wykazuje się podstawową wiedzą
faktograficzną, wyraża własną opinię, potrafi integrować wiedzę uzyskaną z
różnych źródeł, samodzielnie poszukuje informacji, umiejętnie posługuje się mapą,
oblicza upływ czasu także między wydarzeniami sprzed naszej ery, wyznacza
granice wieków po narodzinach Chrystusa
Ocenę bardzo
dobrą otrzymuje uczeń, który:
oprócz spełnienia wymagań na ocenę
dobrą, podstawową wiedzę faktograficzną łączy z aktywnym jej prezentowaniem,
samodzielnie wyciąga wnioski, porównuje zdarzenia, wykazuje dociekliwość,
wyznacza granice wieków przed i po Chrystusie
Ocenę
celującą otrzymuje uczeń, który:
samodzielnie rozwija zainteresowania
historyczne, posiada wiedzę ponadprogramową, co potwierdzają starty w
konkursach przedmiotowych lub sposób
prezentowania zainteresowań przedmiotowych, a wymagania programowe opanował na
ocenę bardzo dobrą.
KLASA 4
Ocenę
dostateczną otrzymuje uczeń, który:
posiada podstawową wiedzę faktograficzną, czyta teksty ze zrozumieniem,
ocenia zdarzenia i je opisuje, umieszcza fakty na osi czasu, w porządku
chronologicznym także przed naszą erą oraz posługuje się pojęciami: nasza era,
wiek, tysiąclecie, epoka historyczna.
Podstawowa wiedza faktograficzna
oznacza, że uczeń:
Ø wskazuje różnice znaczenia pojęć:
historia jako opis dziejów oraz jako dzieje, przeszłość; a także, umie
wyjaśnić, czym zajmuje się historyk;
Ø podaje przykłady źródeł historycznych,
a także wskazuje przykłady źródeł materialnych i niematerialnych;
Ø wyjaśnia, w jaki sposób i dlaczego
chroni się zabytki;
Ø wyjaśnia, czym różni się od innych
ludzi; wymienia rodzaje potrzeb człowieka i podaje ich przykłady;
Ciąg dalszy określił pan P. Sienkiewicz uczący klasy 4.
Uczeń
objaśnia i posługuje się pojęciami:
historia, historyk, Europa, Afryka, Azja, kierunki geograficzne główne i
pośrednie, legenda mapy, plan i mapa, Konwencja praw dziecka, Rzecznik Praw
Dziecka, społeczeństwo, terytorium, cywilizacja, źródło historyczne, zabytek,
muzeum, chronologia, era, wiek, tysiąclecie, samorząd uczniowski, kampania
wyborcza, grupa społeczna, państwo, naród, mniejszość narodowa i etniczna
Ocenę dobrą
otrzymuje uczeń, który:
wykazuje się podstawową wiedzą
faktograficzną, wyraża własną opinię, potrafi integrować wiedzę uzyskaną z
różnych źródeł, samodzielnie poszukuje informacji, umiejętnie posługuje się
mapą, oblicza upływ czasu także między wydarzeniami sprzed naszej ery, wyznacza
granice wieków po narodzinach Chrystusa
Ocenę bardzo
dobrą otrzymuje uczeń, który:
oprócz spełnienia wymagań na ocenę
dobrą, podstawową wiedzę faktograficzną łączy z aktywnym jej prezentowaniem,
samodzielnie wyciąga wnioski, porównuje zdarzenia, wykazuje dociekliwość,
wyznacza granice wieków przed i po Chrystusie
Ocenę
celującą otrzymuje uczeń, który:
samodzielnie rozwija zainteresowania
historyczne, posiada wiedzę ponadprogramową, co potwierdzają starty w
konkursach przedmiotowych lub sposób
prezentowania zainteresowań przedmiotowych, a wymagania programowe opanował na
ocenę bardzo dobrą.